İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihi

İçerik [gizle]
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, İSGİş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki çalışmalar antik Yunan ve Roma’dan günümüze kadar ulaşan köklü bir geçmişe sahiptir. Heredot tarafından, yapılan işle çalışanların sağlığı arasındaki ilişkiye yönelik bazı araştırmalar yapılmış ve işçilerin verimli çalışabilmesi için kendilerine yeterli besin verilmesi gerektiği üzerinde durulmuştur.

Hipokrat tarafından madenlerdeki kurşun zehirlenmeleri üzerinde durulmuş, Pliny tarafından kurşun ve kükürdün zehirli etkileri ele alınarak ilk kişisel koruma araçları olan deri maskeleri yapılmıştır. Yunanlı Doktor Galen ise kurşun zehirlenmelerinin patolojisini inceleyerek bakır ocaklarındaki asit buharlarının zararlı etkilerini incelemiştir.



Bernardino Ramazzini

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, İSG’nin bilimsel anlamda ilk ele alınışı 17. yüzyılda İtalya’da Bernardino Ramazzini tarafından olmuştur. Ramazzini kendi tecrübe ve bulgularıyla yazdığı meslek hastalıkları kitabıyla (De Monbis Artificum Diatriba) iş sağlığının kurucusu kabul edilmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, İSGİş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetleri Sanayi Devrimi’nin yaşanması ile birlikte hız kazanmıştır. Sanayi Devrimi’yle beraber; uzun çalışma süreleri, düşük ücretler, sağlıksız ve güvensiz çalışma koşulları, çocuk ve kadınların ağır işlerde çalıştırılmaları gibi çalışma hayatının niteliğinde meydana gelen önemli değişiklikler toplumsal huzursuzluklara neden olmuş ve bu sorunlara yönelik artan tepkiler sonucunda İSGİş Sağlığı ve Güvenliği alanında yasal düzenlemeler yapılması ve güvenlik önlemlerinin artırılması gündeme gelmiştir.



İngiltere de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, İngiltere’de 1802 yılında “Çırakların Sağlığı ve Morali” adlı yasa çıkarılmıştır. Yasa, çalışma saatini günlük 12 saat olarak sınırlamakta ve aynı zamanda işyerlerinin havalandırılmasını öngörmektedir. Bu dönemde, İSG’nin gelişiminde işverenlerin önemli bir payı bulunmaktadır.

İngiltere’de 1833 yılında yürürlüğe giren “Fabrikalar Yasası” ile fabrikaların denetimi için müfettiş atanması zorunlu kılınmış, 9 yaşın altındaki çocukların işe alınması ve 18 yaşından küçüklerin ise 12 saatten fazla çalıştırılmaları yasaklanmıştır.



İskoçya da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, Robert Owen İskoçya’daki fabrikasında on yaşın altında kimseyi çalıştırmamış ve çalışma saatlerini de azaltmıştır. Gençler ve yetişkinler için ayrı ayrı eğitim programları hazırlamış ve işyerinde çevre koşullarının düzeltilmesi için önlemler almıştır.

1842 yılında yapılan başka bir yasal düzenleme ile de kadınların ve 10 yaşından küçük çocukların maden ocaklarında çalıştırılmaları yasaklanmıştır. 1844 yılında ise iş yerlerindeki hekimlerin sorumlulukları genişletilerek sağlık açısından tehlikeli yerlerde çalışanların sağlık kontrolleri de bu hekimlerin görevleri arasına alınmıştır. Bunu, 1847 yılında çıkarılan “On Saat Yasası” ile çalışma saatlerinin yeniden düzenlenmesi izlemiştir. 1895 yılında ise bazı tehlikeli meslek hastalıklarının bildirimi zorunlu hale getirilmiştir.



Fransa da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi

Bu dönemde yaşanan benzer sorunlar diğer ülkeleri de benzer arayışlara yöneltmiştir. Fransa’da 1841 yılında yapılan yasal düzenlemelerle makine ve ateş bulunan yerlerde 20’den fazla işçi çalıştıran bütün fabrikalarda çocukların çalışma koşulları özel olarak düzenlenmiştir.



Amerika da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, Amerika Birleşik Devletleri’nde ise iş kazalarının önlenmesine yönelik ilk yasal düzenleme Massachusetts eyaletinde yapılmış, 1867 yılında denetim sistemi yasallaşmış ve 1877 yılında çıkarılan bir yasayla asansör ve kaldırma makinelerinin, halat ve kayışların, dişli ve transmisyonların korunmasına ilişkin çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.



Uluslararası Çalışma Örgütünün İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi Üzerine Etkisi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, İSGİş Sağlığı ve Güvenliği alanında yapılan çalışmaların uluslararası boyuta taşınması ise Uluslararası Çalışma ÖrgütüİLOUÇÖ’nün kurulması ile olmuştur.

Bu teşkilat, çalışma hayatının sosyal, ekonomik, yasal, işletme ve sağlıkla ilgili boyutlarını ele almakta, kendisine üye ülkelerin katkısıyla uygulamaya soktuğu sözleşme ve tavsiye kararları ile iş hayatını düzenlemeye yönelik çalışmalarını uluslararası düzeyde sürdürmektedir.



Dünya Sağlık Örgütünün İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi Üzerine Etkisi

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, Dünya Sağlık ÖrgütüWHODSÖ ise özellikle iş sağlığı konusunun uluslararası düzeyde ele alınmasına ve bu alandaki sorunların çözümüne yardımcı olan bir diğer önemli teşkilattır.

İSGİş Sağlığı ve Güvenliği alanında yapılan yasalar, önceleri kadınların ve çocukların korunma gereksinimine yönelik düzenlemeler içerirken, 2. Dünya Savaşı ile birlikte yaşanan siyasi ve iktisadi koşullardaki değişimler İSGİş Sağlığı ve Güvenliği kavramını oldukça genişletmiş ve İSGİş Sağlığı ve Güvenliği başlı başına bir bilim dalı haline gelmiştir.



KAYNAKLAR

[1] Gerek, N. (2000). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, s.3.

[2] Çetindağ, Ş. (t.y.). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi ve Mevzuattaki Güncel Durum. Erişim: 15 Ağustos 2011, http://www.toprakisveren.org.tr/2010-86-serifcetindag.pdf

[3] Yılmaz, G. (t.y.). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin Tarihi Gelişimi. Erişim:11 Şubat 2011, http://www.isguvenligi.net/index.php?option=com_content&task=view&id=53

[4] Coşkun, B. (2007). Türkiye’de İşçi ve İşverenlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısında Görev ve Sorumlulukları. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul, s.7.



İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi
 
Üst