meslek hastalığı rısk analızı

[utaci]

merhaba arkadaslar

İşyeri hekımlıgını yaptıgım fırmaya gelen mufettıs,
bızden meslek hastalıgı rısk analızı istiyor.
Meslek hastalıgı ıcın rısk analızı yapan arkadas var mı
bununla ıgılı bır ornek nerden bulabılırım
tsk

 

[m.ery]

Merhabalar,

İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan çalışmaların öncelikle iş sağlığı ve iş güvenliği olarak 2'ye ayrılması gerekmektedir.

İş Sağlığı (Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği)

İş Güvenliği (Üretim, Mal güvenliği)

Yukarıda belirtildiği üzere net bir şekilde ayrılması gereken bu iki alan ayrılmadığından dolayı alanımızda birtakım problemlerle karşılaşmaktayız.

Risk analiz çalışmalarında da bu iki alanın ayrılması gerekmektedir.

Örn;

1.) Analiz yöntemleri

İş Sağlığı (Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği): “What if”,ETA, FTA, v.b. analiz yöntemleri kullanılmalıdır.

İş Güvenliği (Üretim, Mal güvenliği): “HACCP”, “HAZOP”, “FMEA”, v.b. analiz yöntemleri kullanılmalıdır.


2.) ''Kabul Edilebilir Risk'' Kavramı

İş Sağlığı (Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği): İş sağlığı alanında kabul edilebilir risk kavramı kullanılamaz. Bu kavram yerine ''DOZ'' kullanılmalıdır. Doz ÇOD (Çalışma Ortamı Değeri) ile karşılaştırılarak riskin var olup olmadığını belirlenmelidir.

Çalışanın sağlığına gelebilecek zararın sınırlarını belirleyen Kabul edilir DOZ kavramı ise, Tehlikeye Maruz Kalma Şiddeti ile Tehlikeye Maruz kalma süresinin bileşkesi olarak belirlenir. Örneğin, 8 saatlik bir çalışma süresinde, gürültüye bağlı işitme kayıplarının oluşmaması için, gürültü şiddetinin 87 dB’in altında olması gereği bildirilmiştir. O halde çalışanın sağlığına bir zarar gelmemesi için, birbirine bağlı olarak, hem etkenin şiddetinin, hem de etkene maruz kalma süresinin belirlenmesi yani DOZ’un belirlenmesi gerekmektedir.​

İş Güvenliği (Üretim, Mal güvenliği): İş güvenliği alanında kabul edilebilir risk kavramı kullanılabilir.

İşverenin “mal”ına zarar, risk veya risk skoru, kendi kapsamı içerisinde ifade edilmiş, Risk Skoru = Şiddet x Olasılık olarak tanımlanmıştır. Hangi olasılıkla ve hangi şiddette bir riskin, işverene zarar sınırını ifade edeceği, tamamen işverenin veya yetkili uzmanlarının işveren adına hesap edip, Kabul edecekleri Risk sınırıdır. Bu sınır, bahis konusu alanda “Kabul Edilebilir Risk” olarak ifade edilir ve her işverene göre değişir. Örneğin, kimi işveren üretimdeki hata riskini % 10 kabul ederken, kimi işveren % 20 Kabul edebilir. İşveren ne kabul ederse etsin Üretim sisteminin ve görevlilerinin temel görevi, hata riskini, işveren için kabul edilebilir olan risk değerine indirmek ve altında tutmaktır.​

Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.

Konumuz olan meslek hastalığına geldiğimizde ise:

Ülkemizde, İşle ilgili hastalıkların ismi “Meslek hastalıkları” olarak ifade edilirken, iyi bir bilimsel tanımlama yapılmadığından ve genel hastalıkların işle ilgisini ispatlayacak veri tabanları bulunmadığından, bu hastalıklar, listelenerek, hukuksal sorunların çözümü için başvuru kaynağı olarak nitelenmiştir. Zaman ilerledikçe yapılan araştırmalarla birçok hastalığın işle ilgisi gösterilmiş ve liste yetersiz kalmaya başlamıştır. Listede olmayan hastalıklara “İş Hastalıkları” denilerek, hukuksal olmayan, asıl isim olması gerekirken ve hiçbir ülkede ayrı olarak mütalaa edilmeyen bir kavram ortaya atılarak büyük bir yanlışlık yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletlerinde, meslek hastalıkları diye bir liste olmadığı gibi, ayrı bir meslek hastalığı teşhis mekanizmasının da olmadığı görülmektedir.


İş Kazası ve meslek hastalıkları, nedenleri konusunda önlem alınmayan hallerde ortaya çıkan sonuçlardır. Risk değerlendirmesi yapma zorunluluğu, sonuçların da net olarak görülmesi zorunluluğunu getirir. Tahmini risk değerlerinden yola çıkarak hesap yapma zorunluluğu, işverenin “mal”ı ile ilgili konularda mümkün olabilir. Ama çalışanın “can”ı ile ilgili konularda tahmini değerlerden hareket edilerek değerlendirme veya hesap yapılamaz. İSG alanında, nicel ve sıralamalı risk değerlendirmeleri bir tarafa bırakılarak, tehlikeler değerlendirilmeli, riskler nitel olarak (var-yok) belirlenmeli ve gerekli önlemler derhal alınmalıdır. Tehlike ile ilgili, yapılacak çalışmaları ve riskle ilgileri, aşama aşama aşağıdaki gibi ifade edilebilir.​

1. İş Sağlığı (Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği) alanında işimize yarayacak, İşletme ile ilgili tüm temel verilerin toplanması (İşletme ve kurma belgesi, binalar, bölümler, makineler, çalışanların tüm özellikleri, v.d.),

2. İşletmede, İş kazası ve meslek hastalığı oluşturabilecek tüm tehlikelerin saptanması, (Etkene ait, insana ait ve Çevreye ait tüm tehlikeler),

3. İşletme, Çalışanının sağlığı ve güvenliği ile ilgili saptanan tüm tehlikelerin, bilimsel araştırmalarla gerçeklenmiş ve genellenmiş, zarar oluşturmayacak düzeyde “DOZ” değerlerinin belirlenmesi (MAK, TLV, TWA değerleri, v.d.),

4. İşletmede Çalışanının sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm tehlikelerin ölçülmesi ve “DOZ” değerleri ile mukayese edilmesi (Nitel Risk değerlendirilmesi),

5. “DOZ” değerini aşan tehlikelerle ilgili alınacak önlemlerin (Teknik önlemler, Tıbbi önlemler, v.d.) belirlenmesi ve alınması (Risk yönetimi).

Böylece, “DOZ” değerini aşmayan hallerde, iş kazası ve meslek hastalığı oluşmayacağı için herhangi bir risk de söz konusu olmayacak ve İş Sağlığı (Çalışanların sağlığı ve güvenliği) uzmanı, Nitel ve basit bir değerlendirme ile işini yapmış olacaktır. Yukarıdaki aşamalarla hareket etmiş ve gerekli önlemleri belirlemiş bir işyeri, tüm raporlarını işletmedeki İş sağlığı ve güvenliği kurullarına resmi olarak aktararak, yasal sorumluluğunu da yerine getirmiş olacaktır.

Sayın hocam işyerinde böyle bir çalışma başlatırsanız elimden gelen desteği vermeye hazırım.